Bij het woord staalindustrie wordt veelal gedacht aan stalen constructies voor o.a. gebouwen en bruggen. Er zijn echter veel meer zaken waar staal voor wordt gebruikt.
Staal heeft namelijk een aantal eigenschappen die dit metaal voor uiteenlopende doeleinden geschikt maakt. Door het lage koolstofgehalte kan staal door middel van verhitting heel gemakkelijk vervormd worden. Eenmaal afgekoeld behoudt het materiaal de nieuwe vorm. Maar ook koud is staal goed te bewerken door middel van snijden, slijpen, lassen of solderen. Tevens is staal een ontzettend sterk metaal zodat het heel lang meegaat.
Als er uiteindelijk door intensief gebruik scheuren ontstaan, is het moeiteloos weer aan elkaar te lassen waarna het product weer jaren meegaat.
Roestvrij staal is ideaal voor voorwerpen die zichtbaar blijven. Het wordt gebruikt voor praktische gebruiksvoorwerpen zoals een spoelbak in de keuken, bestek en pannen. Door de gladheid van het staal is het eenvoudig schoon te houden. Dat is zeker voor objecten die dagelijks afgewassen worden een groot voordeel.
Bij mensen die van een strakke, moderne inrichting houden, zie je veel meubels waar staal in verwerkt is en decoratieve voorwerpen van staal in huis. Een andere reden om voor staal te kiezen, is dat het veel minder stof aantrekt dan bijvoorbeeld hout.
Tevens komen er steeds meer sieraden van roestvrij staal op de markt. Het is goedkoper dan zilver en heeft hetzelfde glimmende effect. Maar ook mat stalen sieraden zijn een trend. Deze sieraden worden zowel machinaal als met de hand gemaakt.
Vanwege de duurzaamheid wordt er veel staal gebruikt voor gereedschappen. En ook bevestigingsmateriaal is voor het overgrote deel van staal gemaakt. Stalen schroeven, moeren en ophangbeugels kunnen veel gewicht dragen, zodat je er bijvoorbeeld een boekenplank mee kunt ophangen.
Staal speelt een grote rol in de veiligheidsmaatregelen. Waar met zware materialen wordt gewerkt, zijn veiligheidsschoenen verplicht. Deze schoen heeft een stalen neus die de voet beschermd wanneer er per ongeluk iets zwaars op terecht komt. Aangezien van staal rondingen kunnen worden gemaakt, is het mogelijk om een perfecte pasvorm te maken.
Het is niet voor niets dat er in de middeleeuwen harnassen van staal werden ontworpen en in latere jaren oorlogstanks uit staal vervaardigd werden. Door de eeuwen heen heeft dit materiaal al menig leven gered en beschermd tegen ernstige verwondingen.
Kunstenaars maken veelvuldig gebruik van staal in hun creativiteit. Moderne kunstwerken van staal zijn in toenemende mate onderdeel van het straatbeeld. Het materiaal leent zich hier uitstekend voor omdat het zowel voor grove als verfijnde vormen aan te wenden is. Een las- en soldeerapparaat wordt hierdoor steeds vaker een attribuut in een kunstatelier.
Staal wordt voor oneindig veel producten gebruikt van grote constructies tot kleine dagelijkse gebruiksvoorwerpen. Dit maakt de staalindustrie een veelzijdige en uitgebreide speler in de economie.